Wie goed om zich heen kijkt ziet sporen uit het verleden die vragen oproepen zoals de nummering van de huizen. Aan het begin van de Boulevard Heuvelink op de hoek met de Eusebiusbuitensingel staat het Werkplein op nummer 4. Daarnaast bevindt zich een winkelpand met bovenwoningen, de nummers 6 t/10 dat de Fietsenwinkel huisvest op nummer 12. Dan maakt het een sprongetje naar nummer 24 dat er vlak tegenaan is gebouwd, waar de beddenwinkel Topsleep is gehuisvest. Mijn tante woonde ooit op nummer 20 in een rijtje herenhuizen dat plat is gegaan tijdens de Slag om Arnhem en daarom viel mij dat op, waar je zomaar aan voorbij zou lopen. Hoe anders de buurt er vóór onze tijd uit zag, kun je zien en lezen op www.mijnspijkerkwartier.nl/Geschiedenis van de wijk
Het idee voor een nieuwe wijk buiten de stadsmuren van Arnhem stamt uit 1855
Het Spijkerkwartier is vernoemd naar de drie spiekers of spijkers die er vroeger stonden, in een gebied met vruchtbare grond om de bevolking van Arnhem te voeden. Spijkers zijn complexen van voorraadschuren waar landbouwproducten veilig konden worden opgeslagen en gewoond werd. Het Nassaus Hof, ook wel het Graven Spijker werd gesloopt in 1749 ter uitbreiding van de stadswallen is de oudste. Op een kaart uit 1560 zijn de Spijkers voor het eerst weergegeven maar over de precieze ouderdom wordt nog gebakkeleid. Het Geldersch Spijker, gesloopt in 1879 is nog het meest aanwezig vanwege de Kastanjelaan die herinnert aan de oprijlaan naar het vroegere landgoed. Het Dullert Spijker, genoemd naar de laatste eigenaar dateert uit dezelfde periode en is in 1880 geheel verdwenen onder het maaiveld.
Het Dullert Spijker in 1867, omgeven door een gracht die in verbinding stond met de Molenbeek
Bovenop de fundamenten van het Dullert Spijker werden woonhuizen gebouwd, een melk- en een verlichtingsfabriek waarvan de sporen zijn blootgelegd voordat er nieuwbouw werd gepleegd onder de noemer Spijkerbroek. Daarna is alles – in situ – weer toegedekt met aarde onder de voorwaarde dat de resten behouden blijven in de toekomst. Mocht er iets anders gebouwd worden dan heeft men de verplichting om zorg te dragen voor deze sporen uit het verleden. Dat is vastgelegd in een aantal lijvige archeologische rapporten over het gebied. Voor wie dieper – tot in de Bronstijd – in de geschiedenis van het Spijkerkwartier wil duiken is een kijkje op www.history.spijkerkwartier.net de moeite waard.
Het stratenplan toen de Spijkerlaan nog Spijkerslaan was
Terug naar nu: de landbouwgrond van weleer is verdwenen maar enkele monumentale bomen getuigen nog van de rijke bodem. Ook de rosse buurt is weg, thans herdacht middels een wulpse vrouw op een markante muurschildering in de Driekoningenstraat. Hoogste tijd om het huisjesmelken aan te pakken: studenten naast mij wonen in hokken voor dezelfde prijs als ik betaal voor een heel huis! Tijdens het Wijkoverleg in buurtcentrum de Lommerd werd op een groot scherm de WOONVISIE uit de doeken gedaan voor de komende 10 jaar in Arnhem. Hierin krijgt maatschappelijk rendement voorrang op economisch gewin, wat voor een betere spreiding zal gaan zorgen van arm en rijk over de stad.
Als centerfold in de wijkkrant van het Spijkerkwartier, nummer 128, jaargang 48, 2024