Categorie archieven: Nieuw

Nieuwe berichten

Turbulentie

Levensloop, Nieuw, Pesten

Met dit woord werd ik vanochtend wakker vanuit dromenland maar de context speelt zich af in de realiteit. Het heeft betrekking op de vriendschap met mijn vriendin Estelle, ken haar al vanaf de lagere school als het buurmeisje van mijn vriendinnetje Anita Aveskamp. Haar zelfverzekerde uitstraling fascinerende me maar het duurde nog totdat wij samen naar het Carmellyceum in Oldenzaal fietsten, eer onze vriendschap begon. We gingen met een groepje vanuit Losser en wij tweetjes waren van de langzaam-aan-actie, rustig fietsen en dan kom je er ook wel. Dat is wel anders dan de wijze van omgang met elkaar, die nogal turbulent is. Er zijn jaren voorbij gegaan waarin wij elkaar niet zagen, in de 50 jaar sindsdien. We verschillen als dag en nacht maar er zijn overeenkomsten: we hebben kleine krulletjes en we zijn nakomelingen, behoorlijk slim en enigszins buitenbeentjes. Onze oudere broers zijn ook vrienden voor het leven en die zien elkaar ook wel eens heel lang niet geloof ik. Telkens weer dezelfde wrevel zorgt voor verwijdering, maar het geheugen maakt er altijd weer iets moois van. Het zal nu wel weer net zo gaan alhoewel dat onvoorstelbaar is, na de laatste aanvaring. Ze zou mij komen helpen met klussen, maar kwam niet opdagen alhoewel onze afspraak om 11 uur zorgvuldig was vastgelegd. Er gingen heel wat berichtjes aan vooraf en vlak van tevoren belde ze me met ‘ik kom toch om 11 uur want …’ waarin ze helemaal aan het einde toevoegde ’tussen 11 en 12’. Ik zei nog ‘nee 11 uur want we hebben zeker 2 uur nodig voor die klus, en we willen lunchen’. Ik had de pindasoep al klaar staan en de keuken leeggehaald want we zouden grote gaten boren in de gipsen voorzetwanden zodat ik een draad kon spannen door de ruimte. Zij had tot 14.15 uur en ze zou vertellen over haar nieuwe baan als conducteur bij de NS, waar ze om 14.45 een afspraak mee had op het Centrale Station in Arnhem. Het was krapjes maar precies te doen dacht ik en verheugde me zeer op het bouwfeestje. Om 11.30 was ik lang en breed bezig, zonder haar assistentie en vroeg haar waar ze bleef. Ze schreef ‘ik moet nog langs de dierenwinkel, tussen 11 en 12 ben ik er’ en ik ‘dan gaat het niet lukken’ terwijl ik steeds ongeduriger werd. Nou komt het: ‘jij sprak af, ik niet’ schreef ze, en toen brak de hel in me los, en heb ik iets gedaan ter bescherming van mijn gemoedsrust. Ik ben een draadspanner gaan kopen bij Baptist in Presikhaaf en toen ik mijn fiets weer van het slot haalde las ik haar berichtje van 12.04 uur ‘ik sta voor je deur’ en ik stuurde ‘ik ben ff onderweg’. Daarna was het weer voorbij, onze vriendschap.

De draad is inmiddels blind bevestigd en strak gespannen
tussen beide wanden.

Rijst

Nieuw, Voeding

Deze week heb ik de laatste aflevering van de kennisquiz 2 voor 12 van dit seizoen teruggekeken. Daarin maakte Astrid Joosten – presentatrice – terloops een opmerking over het koken van rijst, in ruim water vanwege het gehalte aan arseen. Dat bleef hangen bij mij want ik eet vaak rijst, met groente. De volgende dag zag ik een dode zwarte rat liggen langs het bospad richting het Zypse veld. Pas ’s avonds ging er een belletje rinkelen bij mij en begon ik te speuren op het internet. Ja hoor, arsenicum, ook wel bekend als rattengif blijkt rijkelijk in de bodem aanwezig te zijn als gevolg van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Rijst heeft de eigenschap om zich met het gif te verbinden, en daarom is het verstandig om de rijst in ruim water te koken. Het scheelt 80% van het arseen in het eten.

Ik maak graag Pilaf, waarbij ik groentes aanbak, blus met water en rijst toevoeg tot alle vocht is opgenomen. Of ik kook de – vaak bruine – rijst apart in precies voldoende water zodat alles wordt opgenomen en je geen rijstwater hoeft weg te gooien. Dat is blijkbaar gevaarlijk voor je gezondheid terwijl je denkt dat je goed bezig bent. Ik heb het verschil opgezocht tussen bruine en witte rijst en tussen biologische en die-biologische rijst opgezocht, althans wat er over bekend is. Blijkt dat de verschillen klein zijn en lees ook dat rijstwafels gevaarlijk zijn, voor kinderen! Dat terwijl ik veel rijstwafeltjes heb gegeten met kinderen na school, met pindakaas of appelstroop, en wederom dacht dat het goed was. Wat een nachtmerrie en waarom wist ik het niet, wat Astrid Joosten wel wist te vertellen?

Er is geen informatie te vinden over rijst als product van de biologisch-dynamische landbouw, mijn favorite leverancier. Je zou verwachten dat deze rijst ‘schoon’ is omdat er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, op akkers die nooit zijn bestreden met landbouwgif. De prijs verschilt nogal maar die betaal ik, om bij te dragen aan een gezondere leefomgeving. Het schijnt dat andere granen zich minder binden aan arseen, zoals tarwe of boekweit, gerst of haver. Arseen komt ook van nature voor in de bodem, heb ik gelezen, en dat we er niet omheen komen. Het verschil tussen biologisch en biologisch-dynamisch zal het doen, schat ik, nog een dingetje dat niet aan de grote klok wordt gehangen omdat de bedrijven daar niet zo blij van worden. Biologisch verkoopt namelijk goed.

Bloeiend braambosje

Gelukkig zijn er bosvruchten en andere geschenken uit de natuur, rijk aan
antioxidanten. De bramen doen het dit jaar bijzonder goed.

Boom planten

Nieuw, Spijkerkwartier, Zuihitsu

Op zondag 27 februari hebben wij – het Buurt Groen Bedrijf met wel 100 vrijwilligers – extra bomen geplant in de Steenstraat. De straat – bekend van Monopoly – was iets te stenig geworden na de herinrichting. Het idee van ‘shared space’ was bovendien uit de hand gelopen: zonder verkeersregeling met de bedoeling dat alle gebruikers op elkaar letten. Er werd over stoepen gereden en geparkeerd door automobilisten, wat mogelijk was door de flauwe overgangen, en er was sprake van hitte-stress. De nieuwe amberbomen groeien gestaag, maar zijn niet met genoeg, vandaar deze actie.

Van tevoren waren de gaten al gegraven en gevuld met vruchtbare aarde, bomen werden afgeleverd inclusief wilgentenen. Alles werd afgeschermd met behulp van rood-witte hekken. Die werden op de dag zelf gebruikt door een aantal vrijwilligers dat het verkeer regelde, waaronder een man die mij aan iemand deed denken: Joop van de Ende. Elk team werd voorzien van soep met brood en zo kwam het contact met team 4 tot stand. Zag ik daar Mark Rutte in een broodje happen, die bij ons kwam buurten? Cathelijne Bouwkamp, wethouder namens Groen Links was in elk geval aanwezig.

Maar liefst 10 bomen zijn erbij gekomen, met ruime boomspiegels en planten die zijn afgeschermd door gevlochten wilgentenen. De ijzeren hekwerken rondom de bestaande bomen zijn verwijderd en ook voorzien van ruimte voor planten. Ik fiets of loop elke dag langs de Prunus cerasifera ‘Nigra’ – rode Kerspruim – die wij – team 3 – daar hebben geplant, tegenover de winkel voor kunstenaarsbenodigdheden Gerstaecker, op de 120ste geboortedag van mijn oma Gezina Fischer-Damhuis. Het boompje is meteen gaan bloeien, net als enkele takken die nu bij mij in de keuken op de vaas staan.

Zie https://mijnspijkerkwartier.nl/berichten/bomen-planten-steenstraat

Uitzicht

Nieuw, Wandelingen, Zuihitsu

Het Herikhuizerveld is de oorspronkelijke naam van de Posbank, in het zuiden van het schitterende Veluwemassief. Hier in Arnhem zat ook het gebouw van de Postbank, wat ik altijd verwarrend vond. Het zit zo: ter ere van G. A. Pos, de tweede directeur van de ANWB, werd op één van de hoogste punten in het gebied – in 1921 – een bank gebouwd: de Posbank. Op de weg staan verkeersborden die wijzen die kant uit, naar die stenen bank met dat mooie uitzicht met Paviljoen de Posbank er naast.

De Posbank, een stip centraal aan de horizon

Deze foto’s zijn genomen aan de andere kant van dit gebied, in Rheden.

Met Izzy
Foto Door

Weekend

Nieuw, Wandelingen, Zuihitsu

Stukje bij beetje dringt tot me door dat dit zijn geen tijden zijn voor watjes. Ik loop daarom dagelijks een ronde door de natuur, vaak dezelfde gebieden, rondom Arnhem waar ik vaak heen fiets. Soms pak ik de bus omdat Ayla – hond – bij me is en soms neem ik de trein, alleen of met René – vriend – of Marijke – zus – of anderen, wekelijks loop ik met het wandelgroepje van Door. Elke maandagochtend een andere bestemming, bijvoorbeeld Mariendaal, de Posbank, Duno of het Bergherbos bij Beek. Volgende keer: de Wodanseiken – 400 tot 600 jaar oud – in Wolfheze, en voor mij is dan het weekend begonnen. Op maandag en dinsdag ben ik vrij!

Ochtendnevel

Maandagochtend is mijn ‘zaterdagochtend’, en dinsdag is mijn ‘zondag’ een dag om uit te slapen, wat ik een hele poos niet meer kon, omdat mijn ritme te streng was. Om 6.30 uur opstaan, en rond 8.15 de deur uit om te werken of te sporten was een uitdaging. Nu de zomertijd weer voorbij is word ik om 5.30 wakker en moet mijn best doen om te streamen. Ik ben ritme-gevoelig en dat is goed om te weten want ik heb daar rekening mee te houden, en ja, ik hou van dansen.

Weerspiegeling in het water

Op dinsdagavond, mijn zondagavond bereid ik mij voor op de komende werkweek, zorg dat het huis is opgeruimd, net als ikzelf. Zijn er nog dingen die moeten gebeuren, doe het nu want de komende dagen heb ik daar geen tijd meer voor. Mijn agenda is gevuld, met hier en daar wat lege ruimte, voor spontane invallen.

IK
Foto Door

Hormonen

Nieuw, Zuihitsu

Ik heb een hormoongevoelige tumor gehad in mijn rechter borst, die geamputeerd is, en draag een uitwendige prothese. Daarna heb ik chemotherapie gehad en heb ik me laten bestralen, waardoor een inwendige prothese niet meer mogelijk is omdat de celstructuur van de huid gesloopt is. Mijn menstruatie is tijdens de behandeling abrupt gestopt, nooit weer terug gekomen, wat ik wel jammer vond. Het is nu 10 jaar geleden, ben inmiddels de 60 gepasseerd.

Ik mocht/mag geen medicijnen gebruiken die mijn hormoonhuishouding beïnvloeden, tegen overgangsverschijnselen, de overgang die vrij vlot voorbij was. Ik leef sindsdien met het ritme van de maan, eet ook geen vlees van dieren die hormonen toegediend hebben gekregen. Sowieso eet ik weinig dieren, want ik hou van dieren, en koop ik enkel producten van biodynamische landbouwbedrijven die geen bestrijdingsmiddelen gebruiken.

Ik heb mij niet laten prikken omdat mijn lichaam ‘nee’ zei en omdat er, zoals later bleek maar weinig bekend is over de invloed van het vaccin op de hormoonhuishouding. Er gaan geruchten rond die me vertellen dat er vrouwen zijn wiens menstruatie verstoord is geraakt na de inenting. Een enkele keer liet ik mij testen want voor de QR-code ben ik niet bang, maar ik weiger mij op te offeren.

Ik laat mij niet van de wijs brengen door mensen die mij in het hok plaatsen van ‘asociale stommeling’ en voel me geroepen om uit te breken. Mijn weerstand tegen deze naargeestige groepsdruk – ik hou mijn hart vast – groeit met de dag. Het vertrouwen in mijn gevoel is groter dan in de geneeskunde, net als mijn vertrouwen in de regering. Hoe lang duurt dit nog en hoe ver gaat dit, gedoe?

Het oprukkende jeneverbessenbos op de Hoge Veluwe

Ik geloof wel in de helende werking van dagelijks wandelen in de natuur, door weidse lansschappen, stekelige bosjes, langs de oevers van rivieren die ons omringen. Ik geloof ook in de wijsheid van mijn lichaam dat me vertelt wat ik moet doen, en oefen mijn geest door elke dag te beginnen en af te sluiten met – Zen – meditatie. Ik ben niet van plan om mij te laten prikken, omdat het voor mij geen oplossing is voor de crisis waar we nu in zijn beland.

Beuk

Nieuw, Wandelingen

In Lichtenbeek – landgoed in Oosterbeek – staat een beuk, bovenaan een helling op het westen, waar biologisch geboerd wordt. Er omheen ligt een oeroud bos met veel beuken maar deze staat alleen, terwijl ze graag in groepen staan.

De beuk was ooit gigantisch en er stond een huis bij, in vervlogen tijden – van horen zeggen – maar ik heb hem/haar nooit gezien voordat de bliksem hem/haar trof. Beuk was daarna nog steeds indrukwekkend, bijna intimiderend met een kale stam, hoog naar de hemel reikend. Beuk werd nog eens getroffen, tot er een korte stomp van over was.

Op een snikhete dag in een zomer viel me het malse gras op rondom Beuk, terwijl de rest van de akker uitgedroogd was. Ik vroeg mij af hoe dat kon, en las dat dooie bomen hun wijsheid doorgeven aan de omgeving.

Beuk in Lichtenbeek

Vorig jaar hebben Max, Ellen – vrienden – en ik de boom omarmd, tijdens de schemering om de zonnewende te vieren, in december. We konden elkaars handen net raken, zo dik was die stam nog altijd. In de vlier die er naast groeit hing een dun plaatje hout met een reflector, dat ik mee nam naar huis.

Van het voorjaar lag er opeens een brok naast, die los had gelaten, van de beuk. Voor de rest stond hij/zij nog fier overeind, in weer en wind, met puntige uitsteeksels die richting gaven, tot nu toe.

Beuk heeft zijn/haar regerende vermogen verloren en staat er treurig bij, ontwapend, nadat een kolonie wespen zich heeft gevestigd in zijn/haar binnenste. Binnenkort zal ik daar weer plaats nemen op de scheefgezakte bank die er naast staat, om aan het einde van de middag de grote vuurbal onder te zien gaan, in het westen.

Engel

Genealogie, Nieuw

Herman – Hermantje – Boek was mijn vriendje, in Glane. We speelden vaak bij mij vanwege mijn grote verzameling poppen. Herman hield ook van de Barbies, een erfenis van mijn oudere zusjes. We speelden bevallinkje in het grote bed van mijn ouders, hij kreeg het kind – een pop – en ik was dan de vader. Op mijn vijfde verhuisden wij naar Losser, de gemeente waar Glane onder valt. Het gezin Boek, Broer, Lenie, Herman en Jantje trok in ons huis aan de Weertstraat, waar ik geboren ben. In Losser kwam hij soms bij ons overblijven tussen de middag. ‘Betsie, ik ben zat’ zei hij dan als ie zijn buikje vol had.

Ik zat op de Mariaschool, en de Basis, hij op de Wegwijzer. Ik ging naar het Carmellyceum in Oldenzaal … en toen verloren wij elkaar uit het oog, ik weet niet waar hij heen ging. Ik ging naar Nijmegen om te studeren, af en toe zag ik hem of hoorde wat over hem. Tante Lenie kwam wel regelmatig op haar Solex bij ons langs aan de Gronausestraat, waar ik ben opgegroeid. Daarom weet ik dat Herman bij de thuiszorg ging werken, in Losser woonde en trouwde met zijn vriend Han.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is IMG_5734.jpeg
Herman en ik in 1964

Heel veel later heb ik hem weer gezien, op de begrafenis van mijn vader in 2002, nog later ben ik met mijn moeder bij Lenie langs geweest in Glane. Weer later ruimde Bernadet – nicht – oude foto’s op en bracht Marijke – zus – in de zomer van 2019 dit kiekje voor me mee. Precies een jaar geleden, op 22 mei 2020 is hij overleden, sindsdien is Herman, geboren op 7 juli 1961, mijn engel, altijd in gedachten aanwezig. Als je zijn letters husselt kun je Arnhem spellen, mijn woonplaats.

Walking & weighing

Nieuw, Wandelingen

Bovenal, verlies je verlangen om te wandelen niet: ik wandel mezelf elke dag in een staat van welbevinden en wandel weg van ziekte; ik heb mezelf in mijn beste gedachten gewandeld, en ik weet van geen gedachte die zo bedrukt dat men er niet van weg kan wandelen … maar door stil te zitten, en hoe meer iemand stil zit, hoe dichterbij komt het ziek voelen… Dus wanneer iemand blijft wandelen, zal alles goed komen. Søren Kierkegaard, brief aan Jette (1847)

Solvitur ambulando. ‘Het is opgelost door te wandelen’.

Walking

Dit citaat komt uit het boek ‘The Songlines’ van Bruce Chatwin, verschenen in 1987.

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Songlines

Ik heb de Nederlandse vertaling ‘ De gezongen aarde’ ooit gelezen, dat was voordat ik dagelijks aan de wandel ging om Tati (1999 – 2016), mijn hond uit te laten. Nu heb ik de oorspronkelijke verzie van het boek gelezen, terwijl ik nog steeds elke dag de benen neem, appeltje mee, lopen.

In de vroege Christelijke Kerk bestonden er twee manieren van pelgrimage: ‘wandelen voor God’ (ambulare pro deo) in navolging van Christus of van vader Abraham die de stad Ur verliet en in een tent ging wonen. de tweede was de ‘penitentionele pelgrimage’: waarin van criminelen, schuldig aan ‘enorme misdaden’ (peccata enormia) de rol van reizende bedelaar werd vereist, in overeenstemming met vastgesteld tarieven – met hoed, beurs en stok – om onderweg verzoening te vinden. Het idee dat wandelen gewelddadige misdaden oplost gaat terug naar de afgedwongen omzwervingen van Kain om boete te doen voor de moord op zijn broer.

Weighing

Nog een citaat uit The Songlines, waarin de pelgrimage wordt beschouwd.

Petronella

Genealogie, Nieuw

Guus – broer – heeft de grafrechten op het graf van opa & oma Glane – de naam van het gat waar ik geboren ben – overgenomen van Toon – neef – die tegen de 80 loopt. Voor 299 euro mogen de stoffelijke resten weer 20 jaar blijven liggen. Het is één van de oudste graven op het kerkhof bij de Rooms Katholieke Mariakerk in Losser, een beetje scheef gezakt maar goed onderhouden.

Dit was de aanleiding voor mij om weer wat meer te willen weten over oma, die als kind al wees werd, althans dat werd gezegd. Petronella Kok werd op 4 november 1880 geboren in Enkhuizen. Haar vader ging stappen in Amsterdam en verdronk met zijn zatte kop in een gracht. Haar moeder vertrok met hun drie kinderen naar familie in Oldenzaal. Daar stierf ze van verdriet, volgens mijn moeder die getrouwd was met haar kleinkind, mijn vader.

Sinds kort weet ik dat het niet waar is, wel dat zij stierf van verdriet, niet dat oma als kind al wees werd. Nicht Bernadet stuurde me rond mijn 60ste verjaardag een kopie van haar bidprentje. Oma’s moeder Petronella Bakker, geboren op 30 november 1842 in Enkhuizen was getrouwd met Jacobus Kok en stierf op 61-jarige leeftijd. Haar leven ging door in het ‘gesticht’.

Bidprentje voor overgrootmoeder Petronella

Bernadet – nicht – schreef dat oma nooit iets wou vertellen over haar moeder, zelf was ik nog maar een kind toen ze dood ging in 1968. Weer een stukje genealogie er bij om over na te denken.

Ik ben zelf 61 jaar nu en inmiddels weet ik wat meer over het gezin herkomst van oma Glane dankzij de informatie die Peter Wester – gepensioneerde geschiedenisdocent van het Carmellyceum – mij stuurde. Dit stukje gaat over oma, wiens graf wellicht niet meer zo lang zal meegaan, wat betekent dat de botten naar het knekelhuis gaan.
Voor die tijd wil ik nog uitzoeken waar Petronella Johanna Bakker aan leed, maar eerst vertel ik het verhaal van het gezin Kok uit Enkhuizen nog eens.

Zie: Petronella 2