Vanuit mijn huis in de Spijkerstraat kijk ik uit op de achterkant van de Lorentz HBS en het bijgebouw in de Schoolstraat en heb soms heimwee naar de ruimte die ik daar huurde via SLAK. Een stichting die verlaten gebouwen – de Sociale Academie vertrok in de zomer van 2003 – beheert en verhuurt aan kunstenaars. ATELIER stond op de deur van mijn eerste ‘hok’ waar ik de plaat vanaf had getrokken, zodat de oorspronkelijke paneeldeur te voorschijn kwam, daar waar op andere deuren ‘klaslokaal’ stond. Via het beroemd geworden – door M.C. Escher – trappenhuis uitgekomen op de eerste verdieping liep ik door een lange gang, zat ik te werken in een kleine hoge kamer met een raam op het noorden, het ideale licht en een raam op het oosten. Ik had vaak radio Veronica aan staan, de enige zender die zonder te storen doorkwam en zong graag mee want wat klonk dat! De volumeknop altijd bij de hand, me bewust van de gehorigheid in het pand, en was zielsgelukkig daar met mijn hond. Die lag altijd rustig op zijn kleedje, behalve als ik ging dansen, dan huppelde hij mee op zijn achterpoten. De hond van Mirjam kwam regelmatig aangestoven vanuit de andere gang en dan hoorde ik haar al gauw roepen ‘Fritziiiiiiiiiie’. Zodra Jan naast mij cello begon te spelen ging de radio helemaal uit en genoot ik met volle teugen van zijn spel. Het galmde door de betegelde gangen en ook beneden klonk vaak muziek, van Sabine met haar viool, vanuit haar hok pal naast de ingang waar ze ook les gaf. Het gebouw stond eerst grotendeels leeg – het stroomde mondjesmaat vol – en je kon er een spelt horen vallen. Volgens Sabine werd je daar lui van, als artiest in deze versterkende klankkast. Ik hoor het tweestemmige zangspel van Dos Cuerdas als ik daar in gedachten weer binnen loop.
en het roze marmer van de omheining.
Na drie jaar moesten we plaatsmaken voor het Stedelijk Gymnasium dat tijdelijk haar intrek nam vanwege de renovatie van hun gebouw in de Thorbeckestraat. Voortaan klonk elk uur een zoemer die het einde van de les aangaf, tot ergernis van een handjevol kunstenaars dat kon blijven zitten. De rest vertrok weer of verhuisde naar het bijgebouw – 19de eeuwse basisschool – op de hoek met de Spijkerstraat dat al weer drie leeg stond, waaronder ik. Om na 7 jaar weer terug te keren naar het hoofdgebouw, wat niet voor lange duur was. Roland Verheij had het hele zaakje gekocht van de Gemeente, en dat was ook wel de hoogste tijd want beide gebouwen stonden op instorten. De daken begonnen steeds ernstiger te lekken en dat kost wat! De vloerbedekking van mijn werkruimte in het bijgebouw was zompig, in februari 2012 toen hij daar opeens door de gang liep. ‘Wat doen jullie hier?’ vroeg ik hem en zijn maat, ‘ik ben de nieuwe eigenaar’ zei hij en dacht dat het de zoveelste persoon was met grootse plannen. De panden zijn gered van de ondergang door hem die met het water uit de hemel kwam gevallen, op zijn scooter. Sinds 2013 zwaait hij de scepter en trekt zich weinig aan van de opstand door de buurt tegen zijn plannen voor permanente studentenhuisvesting. Wel heeft hij inmiddels huismeesters aangesteld – ook eentje voor ’s nachts – om de 70 studenten die daar nu wonen in toom te houden want die akoestiek is gebleven. Hij heeft allerlei maatregelen getroffen om het geluid te dempen, er zijn ganghoofden aangesteld, er is een selectieprocedure voor nieuwkomers en een groepsapp voor omwonenden die hun klachten meteen kunnen melden. Dat is mede door de zaak die een aantal buurtgenoten heeft aangespannen tegen de vergunning die aanvankelijk tijdelijk was. Die hebben zij verloren maar de rechtbank heeft de kosten voor het proces wel op de gemeente verhaald. Ons – de buurt – waren immers luxe appartementen beloofd: geen luidruchtige feestjes, in-het-rond-slingerende fietsen, nachtelijk geklets voor de deur of in de tuin in onze woonomgeving. Uiteindelijk is dit de bestemming geworden van het gebouw waar Escher heeft leren tekenen, een plek voor studenten die zullen komen en weer gaan.
Op deze litho-druk van Maurits Cornelis Escher uit 1953 is de hal van de Lorentz – geboren in de Steenstraat in het Spijkerkwartier – HBS herkenbaar.
In Wijkkrant Spijkerkwartier 125. Foto Paul van den Heuvel